Oost-Nederland
Oost-Nederland heeft alles in huis om medische technologie te ontwikkelen zodat de zorg beter, sneller en minder personeelsintensief wordt. Er is een groot aantal innovatieve bedrijven in gezondheid, voedsel en technologie. En juist op het snijvlak van die drie liggen kansen en ideeën.
Wat zijn onze speerpunten
op het gebied van gezondheidszorg?
Onze kracht is dat we dichtbij
de gebruikers van de zorg staan – professionals, patiënten en inwoners
Daarnaast kent Oost-Nederland een fijnmazige structuur van mkb-bedrijven. Onze kennisinstellingen staan letterlijk midden in de samenleving. De kracht van Oost is dat we dicht bij de gebruikers van de zorg staan: professionals, patiënten en inwoners. Met de investeringsagenda voor Prevention & MedTech leveren we een bijdrage aan twee thema’s in het nationale missiegedreven innovatiebeleid, namelijk: gezondheid en landbouw, water & voedsel.
Door de aansluiting van onze activiteiten op de missies is de link met de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) en het Regieorgaan SIA ook geborgd en dan met name voor de activiteiten op het domein Toegepaste Technische Wetenschappen (TTW). Ook is een sterke link met ZonMW en is Preventie & MedTech een aanvulling op het Nationaal Preventieakkoord, waarin nu geen aandacht is voor innovatie.
Op Europees vlak is te verwachten dat in programma’s zoals Horizon Europe en EFRO 2021-2027 de missiegedrevenheid wordt doorgezet en verder aangescherpt. De gezondheidszorg en -markt is een clusterspeerpunt binnen de doelstelling van ‘Global challenges and European Industrial Competitiveness’. De aandacht ligt hierin op gezond leven, vroege diagnose en verbetering van kwaliteit van leven voor patiënten. Onze agenda voor Prevention & MedTech sluit hierop aan.
Alle ontwikkelingen die Oost-Nederland stimuleert op het gebied van gezondheid en medische technologie sluiten daarnaast aan bij de Sustainable Development Goals (SDG’s). De ontwikkelingen zoals die staan omschreven in deze investeringsagenda hebben voornamelijk een positief effect op gezondheid (SDG3) en het verkleinen van verschillen tussen diverse bevolkingsgroepen (SDG10).
Nieuwe methoden voor preventie, gezonde voeding en ontwikkeling en toepassing van medische technologie maken van Oost-Nederland een groeigebied voor onderzoek, innovatie en opleiding van een nieuwe generatie vakmensen. De geografische ligging zorgt in dit domein voor hechte zakelijke en wetenschappelijke banden met het aangrenzende Duitse gebied.
Door de verbinding met het foodcluster ligt er in Oost-Nederland veel potentie om te investeren in preventie en leefstijl. Deze combinatie is uniek voor Nederland en Europa.
Welke bedrijven en organisaties in Oost-Nederland
houden zich bezig met Prevention & MedTech?
Verstevigen van de ankers in het Prevention & MedTech vestigingsklimaat
Voor Prevention & MedTech-bedrijven is in Oost-Nederland te weinig labruimte beschikbaar. Hierdoor dreigen medische startups en scale-up bedrijven nu naar andere regio’s te vertrekken. Daarom willen we meer bedrijfsruimte bieden aan bedrijven en kennisontwikkelaars om in de medische technologie, preventie en gezondheid te ondernemen.
Versterken innovatiekracht
Voor Prevention & MedTech-bedrijven is het in Oost-Nederland moeilijk om aan vroegefase-kapitaal te komen. Daardoor verliezen zij innovatiekracht. De universiteiten, hogescholen en medische centra zijn initiator van innovatie en bedrijvigheid. Maar in de praktijk blijkt het moeilijk om innovaties naar de markt of geadopteerd te krijgen in zorginstellingen. Daarom stimuleren we bedrijvigheid, zetten we in op snellere validatie en op meer aandacht voor marktintroductie.
(Internationale) clustervorming
Door het versterken van de allianties tussen het Prevention & MedTech-cluster in het landsdeel Oost-Nederland met Brainport en Brightland en met kennisregio’s elders in Europa, kan dit cluster ook internationaal gaan acteren. Zo bouwen we een internationaal ecosysteem op.
In Oost-Nederland is de ontwikkeling van nieuwe medische technologie, preventie, gezondheid en gezond voedsel stevig verankerd. De organisaties HealthValley Netherlands, Health Innovation Park en Food Valley NL beschikken over een groot innovatienetwerk en werken aan nieuwe verbindingen, landsdelig en nationaal. Om deze stevige positie uit te bouwen op preventie, gezondheid en medische technologie, zetten we in op de volgende speerpunten:
1. AI For Life Center (Nijmegen)
2. Alliantie Voeding in de zorg (Ede)
3. BRISKR (Nijmegen)
4. Chip Integration Center Nijmegen (CITC)
5. Digital Health Centre (Nijmegen)
6. Fieldlab Eerstelijnsgeneeskunde (Lent)
7. Fieldlab Gehandicaptenzorg (Arnhem)
8. Fieldlab Revalidatie (Ubbergen)
9. Fieldlab Tweedelijnszorg (Doetinchem)
10. Food Valley (Wageningen)
11. HAN Biocenter (Nijmegen)
12. Health Innovation Park (Zwolle)
13. Health Valley (Nijmegen)
14. Heyendaal Campus (Nijmegen)
15. ICMS Maartenskliniek (Ubbergen)
16. NOVEL-T (Enschede)
17. Novio Tech Campus (Nijmegen)
18. Parkinson Net (Nijmegen)
19. Radboud Innovation Center
Reshape (Nijmegen)
20. Rockstart Digital Health (Nijmegen)
21. Techmed Centre Twente (Enschede)
22. TOPFIT (Enschede)
23. Vitaal Twente (Enschede)
23
22
21
20
19
18
17
16
15
14
13
12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
1. FoodConnect (Almelo)
2. Friesland Campina (Borculo)
3. GATT (Nijmegen)
4. GreenFood50 (Wageningen)
5. Lipocoat (Enschede)
6. NutriLeads (Wageningen)
7. Organext (Arnhem)
8. PinkRF (Nijmegen)
9. SigmaScreening (Enschede)
10. Smart Material Printing
(Enschede)
11. Surfix (Wageningen)
12. TropIQ (Nijmegen)
13. Unilever Foods Innovation
Centre (Wageningen)
14. CHE (Ede)
15. Donders Instituut (Nijmegen)
16. HAN (Nijmegen)
17. Hogeschool Windesheim
(Zwolle)
18. Max Planck Instituut
(Nijmegen)
19. MESA+ (Enschede)
20. NIZO Food & Research (Ede)
21. OnePlanet Research
Centre (Wageningen)
22. Papendal (Arnhem)
23. Radboud Universiteit
(Nijmegen)
24. Radboud Universiteit
Medisch Centrum
(Nijmegen)
25. Roessingh Research
& Development (Enschede)
26. Royal GD (Deventer)
27. RU Molecules for Life
Institute (Nijmegen)
28. Saxion Enschede
29. Saxion Deventer
30. Sint Maartenskliniek
(Ubbergen)
31. Siza Academy het Dorp
(Arnhem)
32. TOP Insitute Food and
Nutrition (Wageningen)
33. Universiteit Twente
(Enschede)
34. Van Hall Larenstein (Velp)
35. VKON (Den Ham)
36. Wageningen Universiteit
36
35
34
33
32
31
30
29
28
27
26
25
24
23
22
21
20
19
18
17
16
15
14
13
12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
1. 20Med Therapeutics (Enschede)
2. Ambroise (Enschede)
3. Ampleon (Nijmegen)
4. Arjo Nederland (Tiel)
5. Artines Medical Systems (Elst)
6. Assistive Innovations (Didam)
7. Astra Zeneca (Nijmegen)
8. Athom BV (Enschede)
9. Avantes (Apeldoorn)
10. Avivia (Nijmegen)
11. Baat Medical (Hengelo)
12. Beagle (Epe)
13. Benchmark (Almelo)
14. Biomed Elements (Nijmegen)
15. Byondis B.V. (Nijmegen)
16. De Koningh Medical Systems (Arnhem)
17. Demcon (Enschede)
18. Encapson (Enschede)
19. Essilor (Zevenaar)
20. Hankamp Rehab (Enschede)
21. Hy2care (Enschede)
22. Hybriscan (Arnhem)
23. IamFluidics (Enschede)
24. Indes Medical (Enschede)
25. Khondrion (Nijmegen)
26. Lipocoat (Enschede)
27. Machnet Medical Robotics (Enschede)
28. Malvern Panalytical (Almelo)
29. Medimate (Enschede)
30. Medspray (Enschede)
31. Mellon Medical (Nijmegen)
32. Micronit (Enschde)
33. Nedap (Groenlo)
34. Nexperia (Nijmegen)
35. Orikami (Nijmegen)
36. Pera Labs (Nijmegen)
37. Plasmacure (Nijmegen)
38. Quirem Medical (Deventer)
39. Relitech (Nijkerk)
40. Soteria Medical (Nijmegen)
41. SPL Medical (Nijmegen)
42. Synthon (Nijmegen)
43. Thales (Hengelo)
44. Thirona (Nijmegen)
45. Tinybots (Nijmegen)
46. TMSi (Oldenzaal)
47. U-Needle (Enschede)
48. Van Breda (Brummen)
49. VDL ETG (Almelo)
50. Virtask (Harfsen)
51. Von Gahlen (Zevenaar)
52. VyCap (Enschede)
53. Wassenburg Medical BV (Dodewaard)
53
52
51
50
49
48
47
46
45
44
43
42
41
40
39
38
37
36
35
34
33
32
31
30
29
28
27
26
25
24
23
22
21
20
19
18
17
16
15
14
13
12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
1. Inreda Diabetes (Goor)
2. Micreos (Wageningen)
3. Mimetas (Enschede)
4. Noldus IT (Wageningen)
5. Nutricia (Wageningen)
6. Nutrileads (Wageningen)
7. Orthros (Raalte)
8. SensURHealth (Zeist)
9. Sleep AI (Nijmegen)
10. Vitalnext (Leiden)
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
1. Canisius Wilhelmina Ziekenhuis (Nijmegen)
2. Deventer Ziekenhuis
3. Gelre Apeldoorn
4. Isala Zwolle
5. Medisch Spectrum Twente (Enschede)
6. Rijnstate Arnhem
7. Sint Maartenskliniek (Ubbergen)
8. Ziekenhuis Gelderse Vallei (Ede)
8
7
6
5
4
3
2
1
Hoe draagt onze regio bij aan een gezonder Nederland en Europa?
Hieronder tonen we enkele bedrijven, kennisinstellingen en netwerken in Oost-Nederland die sterk inzetten op preventie en medische technologie. Deze kaart is zeker niet uitputtend. Ook hebben we de zorgorganisaties buiten beschouwing gelaten: daarvan zijn er 21.500 in Gelderland en 10.500 in Overijssel, gezamenlijk goed voor bijna 297.000 banen.
Prevention & MedTech in beeld
OnePlanet Research Centre
De programmalijn ‘Precision Health, Nutrition & Behavior’ van het OnePlanet Research Centre in Wageningen heeft een holistische kijk op gezondheid. Onderzoekers verzamelen en combineren gegevens over fysiologie, genotype, microbioom, gedrag, voeding en context van mensen. Zij streven ernaar om sensortechnologie en modellen te ontwikkelen die resultaten vertalen naar preventieve en curatieve acties. Hierbij houden ze rekening met sociale, fysieke en emotionele aspecten. Oplossingen moeten individuen helpen om benodigde veranderingen voor gezond leven in te passen in het dagelijkse leven.
Een voorbeeld van nieuwe sensortechnologie is een platform voor het meten van de effecten van voeding op de gezondheid van de darmen. Datamodellen, zoals mentale gezondheids- en voedingsmodellen, worden vervolgens gecombineerd in een ‘Digital Twin’-platform.
DIH-HERO is een onafhankelijk platform dat in Europa de hotspots rondom medische robotica in heel Europa met elkaar verbindt. Zo creëert het platform een duurzaam netwerk voor iedereen die actief is in de sector van de robotica in de gezondheidszorg. Het projectconsortium bestaat uit zeventien kernpartners uit elf pan-Europese landen. De UT is de penvoerder. De primaire doelstelling is het versnellen van de innovatie in robotica voor de gezondheidszorg. Om vernieuwers, aanbieders, bedrijven, gebruikers en politici met elkaar in contact te brengen biedt DIH-HERO een open online matchmakingportaal. DIH-HERO ondersteunt kleine en middelgrote ondernemingen (onder andere via vouchers en subsidies) bij het maximaliseren van hun impact en het verkorten van de time-to-market.
Bedrijven worden in contact gebracht met stakeholders in de gezondheidszorg, waardoor hun innovatieve producten en diensten beter zijn afgestemd op de behoeften van de gezondheidszorg in heel Europa. Bovendien houdt DIH-HERO zich bezig met de noodzakelijke standaardisatie voor robotica in de gezondheidszorg, inclusief ethische, juridische en maatschappelijke kwesties.
De Europese DIH-HERO
TOPFIT en ICMS
Best practices
Met onze speerpunten op Prevention & MedTech heeft Oost-Nederland een bewezen aanbod om de maatschappelijke opgaven in de gezondheidszorg aan te pakken en tevens de bedrijvigheid op de terreinen gezondheid, voeding en medische technologie te stimuleren. Hoe doen we dat?
- In Oost-Nederland zijn veel fieldlabs voor validatie en testen.
- Mkb-bedrijven betrekken vroegtijdig hun gebruikers bij de ontwikkeling van hun innovatie. Hierdoor is er een sterk validatie- en implementatievermogen. Door innovatieve inkooptrajecten of challenged-based uitvragen ontwikkelen zorginstellingen steeds meer eerste toepassingen in co-creatie met gebruikers en patiënten.
- De regio heeft een unieke kenniscombinatie van voeding, gezondheid en technologie. Daarnaast is alle kennis aanwezig op de sleuteltechnologieën die nodig is om de zorg verder te helpen en bedrijvigheid te creëren.
- De gunstige geografische ligging zorgt voor het vermogen om internationaal te werken. Dat maakt Oost-Nederland een interessante samenwerkingspartner voor de veeleisende Duitse markt in gezondheidsconcepten en medische technologie.
Hieronder staan enkele inspirerende voorbeeldprojecten waarin kennisinstellingen, bedrijven en zorgverzekeraars, ziekenhuizen en zorgverleners, patiënten en inwoners samenwerken aan innovaties in de preventieve zorg en in medische technologieën.
Hoe draagt onze regio bij aan een gezonder Nederland en Europa?
Eat2Move is de innovatiehub voor voeding en bewegen. Het centrum in Wageningen werkt aan optimale voeding om prestatie en herstel in de (top)sport en zorg te bevorderen. Nieuwe kennis leidt direct tot innovatieve trajecten met bedrijven voor de ontwikkeling van diensten en producten. Het initiatief is van Alliantie Voeding in de zorg, de partners zijn de WUR, Gelderse Vallei, NOC*NSF, HAN, Sportcentrum Papendal, NIZO en Radboudumc. Provincie Gelderland zorgde voor financiële steun.
Eat2Move
In het MedTech Cluster Twente werken bedrijven, kennis- en zorginstellingen samen in een ecosysteem voor innovaties die een stevige bijdrage leveren aan de zorg van morgen. Het hart van de MedTech hub zit in Enschede, op de innovatiecampus Kennispark Twente. Naast tal van spin-off bedrijven als DEMCON, Micronit, ECSens, Vycap, Lipocoat en Iamfluidics zijn hier ook het Techmed Centre en Nanolab van de UT op steenworp afstand. De hub werkt ook intensief samen met de lectoraten en opleidingen van Saxion, evenals het ROC van Twente.
De twee topklinische ziekenhuizen in Twente, Roessingh Research & Development en een aantal andere zorginstellingen werken projectmatig samen aan zorginnovatie onder de noemer Vitaal Twente. Binnen de Technologie Zorg Academie (TZA) ligt de focus van samenwerkende zorginstellingen op bewustwording, adoptie en acceptatie van zorginnovaties.
De MedTech Twente hub is sterk verbonden met Health Innovation Park in Zwolle en het zorgnetwerk van Health Valley Netherlands, dat vanuit Nijmegen wordt bestuurd. Op dit moment werken we aan een roadmap om MedTech in Oost-Nederland als internationale hub naar een volgend niveau te brengen.
Kennis, ondernemerschap en innovatie komen samen op de Novio Tech Campus in Nijmegen. Onderzoekers en ondernemers in Health & High Tech maken van de campus een innovatieve hotspot met producten en diensten voor een betere, gezondere wereld. Van preventief malariamedicijn, tot een nieuwe generatie chips. Novio Tech Campus werkt met vele partijen samen zodat ondersteuning en diensten aan starters, scale-ups en ervaren bedrijven, inclusief toegang tot de kennis- en onderzoeksfaciliteiten van de RU, het Radboudumc en omliggende bedrijven kan worden aangeboden.
Oplossingen in de strijd tegen corona
In Oost-Nederland is een krachtig Life Sciences & Health-topcluster ontstaan van bedrijven, kennisinstellingen en zorginstellingen. In tijden van corona hebben zij door korte lijnen en de grote samenwerkingsbereidheid een enorme ontwikkel- en slagkracht laten zien. Bijvoorbeeld het initiatief Viralert, waarin de bedrijven Micronit, DEMCON, LioniX International en VyCAP samen met kennisinstellingen uit heel Nederland werkten aan de ontwikkeling van sneltesten. Een ander voorbeeld is de ontwikkeling van de Ventilatorpal Pro. UT, Radboudumc en het bedrijf FreeBreathing ontwikkelden een machine die de handmatige beademing kan overnemen.
MedTech Cluster Twente
Novio Tech Campus Nijmegen
TOPFIT is een strategisch open innovatieprogramma dat is geïnitieerd door de Radboud Universiteit (RU), Radboudumc, Wageningen University & Research (WUR) en de Universiteit Twente (UT). Het omvat een breed scala aan partners, zoals zorginstellingen, bedrijven, verzekeraars, gemeenten, GGD's, hogescholen en beroepsonderwijs. Het programma heeft een horizon van tien jaar en een jaarlijkse omzet van € 100 miljoen, en wil het grootste ingebedde onderzoekslab en de Health Innovation Hub (inclusief publiek-privaat innovatieplatform) in Noord-Europa zijn.
Een autonoom onderdeel van TOPFIT is het International Consortium of Clinical Movement Science & Technology (ICMS): een uniek samenwerkingsverband tussen de Sint Maartenskliniek (SMK), het Radboudumc, de RU, de UT, Roessingh Research & Development en Rehabilitatiecentrum Roessingh in samenwerking met wetenschappelijk gedreven bedrijven (nationaal en internationaal). ICMS heeft tot doel de onafhankelijkheid en de sociale participatie van mensen die lijden aan bewegingsstoornissen te verbeteren. Ook richt het consortium zich op doorbraken in vroeg-diagnose en behandeling van bewegingsstoornissen.
